w świetle uchwały SN z dnia 19 listopada 2015 r., III CZP 73/15 i odwołującego się
do niej orzecznictwa:
Po pierwsze, w uchwale III CZP 73/15, SN odniósł się do rabatów Õposprzedażowych
„[wiążących się] z osiągnięciem określonej wielkości czy wartości sprzedaży w
oznaczonym przedziale czasowym” (podkreślenie dodane). Uchwała została podjęta
w kontekście umowy zakładającej „stałe zwiększanie sprzedaży nabywanych towarów”,
który to wzrost był podstawowym celem tamtej umowy.
Po drugie, SN zastrzegł, że nawet takie rabaty nie są wyjęte spod kontroli i zakresu
zastosowania art. 15 ust. 1 pkt 4 uznk. SN bowiem wskazał konkretne przykłady
sytuacji, w których rabat posprzedażowy może stanowić „zakamuflowaną”
niedozwoloną opłatę za przyjęcie towaru do sprzedaży i nie zastrzegł aby przykłady te
stanowiły katalog zamknięty.
Szybki przegląd orzeczeń SN z 2019 w sprawach opłat półkowych z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji…
Wyrok z dnia 24 maja 2019 r. – sygn. akt I CSK 304/18
Stanowisko to można obecnie uznać za utrwalone w orzecznictwie Sądu Najwyższego, przy czym – również w ślad za powołaną uchwałą – wskazuje się, że nie wyłącza ono całkowicie z kontroli sądu opłat kwalifikujących się jako rabaty, upusty lub premie. Jeżeli wysokość marży z uwzględnieniem rabatu istotnie odbiega od marż pobieranych w zbliżonych okolicznościach, gdy marże te są w miarę jednolite, a także gdy przyjęty przez strony mechanizm obniżenia ceny nie określa warunków realizacji rabatu lub pozostawia je jednostronnej decyzji kupującego, możliwe jest ustalenie, że w sposób ukryty dochodzi wtedy doobciążenia dostawcy niedozwoloną opłatą (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2016 r., V CSK 436/15, niepubl., z dnia 29 kwietnia 2016 r., I CSK 319/15, 11 niepubl., z dnia 8 grudnia 2016 r., I CSK 825/15, OSNC 2017, nr 7-8, poz. 93, z dnia 15 lutego 2018 r., I CSK 339/17, niepubl., z dnia 25 maja 2018 r., I CSK 455/17, niepubl., z dnia 15 czerwca 2018 r., I CSK 494/17, niepubl. i z dnia 5 lipca 2018 r., I CSK 521/17, niepubl.; zob. też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2017 r., V CSK 437/16, niepubl.).
Postanowienie z dnia 22 maja 2019 r. – sygn. akt I CSK 669/18
Przyczyną kasacyjną w rozumieniu art. 3989 § 1 pkt 2 k.p.c. jest potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów. Przez tę rozbieżność należy rozumieć brak zgodności rozstrzygnięć w sprawach o takich samych lub bardzo podobnych stanach faktycznych, której źródłem jest wykładnia prowadząca do odmiennych – zróżnicowanych albo sprzecznych – orzeczeń albo decyzji procesowych. Trzeba jednak zwrócić uwagę na niuansowanie oceny prawnej dokonywane w konkretnych sytuacjach przez sądy powszechne oraz Sąd Najwyższy, wyłączające jakikolwiek automatyzm i sprawiające, że owa rozbieżność może mieć charakter pozorny.
Wyrok z dnia 24 kwietnia 2019 r. – sygn. akt I CSK 557/18
Samo powołanie się na pobieranie przez kontrahenta opłat innych niż marża handlowa nie stwarza domniemania, że czyn nieuczciwej konkurencji rzeczywiście wystąpił. Utrudnianie dostępu do rynku jest określonym przez ustawodawcę, stypizowanym, nazwanym, szczególnym czynem nieuczciwej konkurencji, a nie materialnoprawną przesłanką, której wykazanie miałoby dopiero przesądzać o wystąpieniu czynu. Przepis art. 15 ust. 4 u.z.n.k. nie stanowi jednak podstawy domniemania utrudniania dostępu do rynku i nie prowadzi do przerzucenia na pozwanego ciężaru dowodu, że czyn nie wystąpił. Ciężar dowodu, że zawarta umowa nie odpowiada art. 3531 k.c., obciąża stronę kwestionującą jej treść (art. 6 k.c.), a zatem obowiązek dowiedzenia zarówno utrudniania przedsiębiorcy dostępu do rynku, a więc zachowania przykładowo określonego w art. 15 ust. 1 pkt 1 – 5 u.z.n.k., jak i nieuczciwego charakteru takiego utrudniania, spoczywa na powodzie.
Wyrok z dnia 19 kwietnia 2019 r. – sygn. akt III CSK 277/18
W toku sprawy, rozpoznawanej dwukrotnie przez Sąd pierwszej i drugiej instancji, powód odwoływał się do przepisów regulujących instytucję wyzysku (art. 388 k.c.), ogólną klauzulę deliktową (art. 415 k.c.) oraz odpowiedzialność ko1ntraktową (art. 471 k.c.). W tym też kierunku prezentował dowody, fakty oraz argumentację prawną i w tych aspektach sprawa została rozważona przez Sądy meriti. Zaniechanie oceny prawnej żądania ponadto w kontekście art. 3 ust. 1 u.z.n.k., niepowołanego przez powoda mimo fachowej reprezentacji, nie może w tym stanie rzeczy przesądzać o oczywistej i ewidentnej wadliwości zaskarżonego wyroku, co stanowi założenie przyczyny kasacyjnej unormowanej w art. 3989 § 1 pkt 4 k.p.c.
Wyrok z dnia 7 marca 2019 r 2019 r. – sygn. akt I CSK 805/178
Wyżej stwierdzone uchybienia procesowe mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, gdyż w ich następstwie mogło dojść do ustalenia wadliwej podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, która warunkuje prawidłowe zastosowanie wchodzących w rachubę przepisów prawa materialnego do oceny zgłoszonego żądania. Sąd drugiej instancji przyjął bowiem, że pozwana podała, jakimi kryteriami kierowała się w stosunku do swoich klientów oraz że nie były to kryteria wskazane tylko na użytek sprawy. Jednocześnie wytknął, że powódka nie wykazała, że kryteria, na które powołała się strona pozwana, były rzeczowo nieuzasadnione. W szczególności nie zaoferowała dowodów w celu ustalenia potencjału sprzedażowego swojego oraz oceny potencjału sprzedażowego innych kontrahentów, którzy uzyskali ofertę korzystniejszą niż powódka.
Wyrok z dnia 19 kwietnia 2019 r. – sygn. akt III CSK 277/18
W toku sprawy, rozpoznawanej dwukrotnie przez Sąd pierwszej i drugiej instancji, powód odwoływał się do przepisów regulujących instytucję wyzysku (art. 388 k.c.), ogólną klauzulę deliktową (art. 415 k.c.) oraz odpowiedzialność kont1raktową (art. 471 k.c.). W tym też kierunku prezentował dowody, fakty oraz argumentację prawną i w tych aspektach sprawa została rozważona przez Sądy meriti. Zaniechanie oceny prawnej żądania ponadto w kontekście art. 3 ust. 1 u.z.n.k., niepowołanego przez powoda mimo fachowej reprezentacji, nie może w tym stanie rzeczy przesądzać o oczywistej i ewidentnej wadliwości zaskarżonego wyroku, co stanowi założenie przyczyny kasacyjnej unormowanej w art. 3989 § 1 pkt 4 k.p.c. Jest tak tym bardziej jeżeli zważyć, że Sądy meriti wprawdzie nie odwołały się wprost do art. 3 ust. 1 u.z.n.k., niemniej jednak -w ramach badania zasadności powództwa z punktu widzenia art. 415 k.c. -zanegowały możliwość uznania całokształtu zachowania pozwanej przy zawieraniu umów z powodem za bezprawne, w tym sprzeczne z dobrymi obyczajami
lub zasadami współżycia społecznego. We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, skupionym na zarzucie pominięcia oceny prawnej w kontekście art. 3 ust. 1 u.z.n.k., nie powołano argumentów, które mogłyby podważać to stanowisko.
„Na tej podstawie Sąd Najwyższy wysnuł wniosek, że w niektórych sytuacjach za nieuczciwą konkurencję odpowiada również franczyzodawca. Sad podkreślił znaczenie tzw. ekwiwalentności. Strona skarżąca powinna wykazać, że musiała ponieść dodatkowe opłaty, nie otrzymując w zamian ekwiwalentnego świadczenia.„
Coś nie tak z uwielbieniem autorów Rzeczpospolitej do opłat półkowych.
„SN w uzasadnieniu wskazał, że jeżeli takie pojęcia, jak rabat, upust, premia czy nagroda, umowa wiąże z osiągnięciem oznaczonego poziomu obrotów czy też określonej wielkości lub wartości sprzedaży w oznaczonym przedziale czasowym, to udzielenie upustu czy rabatu decyduje o cenie sprzedawanego towaru, a więc i marży dostawcy. W takiej sytuacji nie ma podstaw do traktowania postanowień umownych określających takie obowiązki dostawcy jako zastrzeżenie opłat za przyjęcie towaru.
Joanna Affre, adwokat w kancelarii Affre i Wspólnicy, wskazuje, że najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące premii pieniężnych uległo ewolucji.”
Sorry, ja to z doświadczenia widzę że jest inaczej.
"Takie praktyki stosuje E.Leclerc, Intermarche oraz sieć Społem. Nawet gdy produkt słabo rotuje, to opłata "za półkę" gwarantuje, że będzie tam stał przez określoną ilość czasu. Takie podejście zabija biznes i tworzy swego rodzaju patologię… Czytaj dalej »
