Wchodzą w życie nowe przepisy które mogą mięć olbrzymie znaczenie dla przedsiębiorców w 2020 r.

Chodzi o ustawę z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (Dz.U. 2019 poz. 1649)

Zmiany są istotne dla wszystkich przedsiębiorców.

Szerokie omówienie ustawy wymagałoby monografii ale poniżej przedstawiam istotne informacje.

Ustawa zmienia tryby dochodzenia, zabezpieczenia i zwrotu roszczeń związanych z zatorami płatności, w tym kwestie terminów płatności i czynów nieuczciwej konkurencji, w tym 13 ustaw…

Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych

Oczywiście najważniejsze zmiany dotyczą ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Zmiany są bardzo szerokie ale omówię w skrócie.

1. Tytuł ustawy.

W tytule ustawy ogólne określenie przedmiotu ustawy otrzymuje brzmienie: „o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych”;

2. Artykuł 1.

Zmiana brzmienia: „Art. 1. Ustawa określa szczególne uprawnienia wierzyciela i obowiązki dłużnika w związku z terminami zapłaty w transakcjach handlowych, skutki niewykonania takich obowiązków oraz postępowanie w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych.”

3. Odsetki ustawowe.

Należne będą wyższe odsetki ustawowe za opóżnione płatności: w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i dziesięciu punktów procentowych.

W przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki będą należne w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i ośmiu punktów procentowych.

Status przedsiębiorcy.

W związku z tym że niektóre regulacje ustawy uzależnione są od statusu przedsiębiorcy, to pojawiają się zmienione definicje i obowiązki informacyjne.

Dłużnik będący dużym przedsiębiorcą nie może powoływać się przeciwko wierzycielowi będącemu mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą albo średnim przedsiębiorcą na jego oświadczenie, że nie jest mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą albo średnim przedsiębiorcą, chyba że mimo dołożenia należytej staranności nie wiedział o nieprawdziwości tego oświadczenia.

Nadto, dłużnik będący dużym przedsiębiorcą składa drugiej stronie transakcji handlowej oświadczenie o posiadaniu statusu dużego przedsiębiorcy. Oświadczenie składa się w formie, w jakiej jest zawierana transakcja handlowa, najpóźniej w momencie jej zawarcia.

Czyli sprawdźcie umowy handlowe na 2020 r.!

4. Termin płatności.

Przedsiębiorcy i prawnicy nie rozumieją obecnych przepisów o czym szeroko pisałem na tej stronie.

Zgodnie z obowiązującym już prawem, odsetki ustawowe za opóżnienia NALEŻNE są po 30 dniach od dostarczenia towaru/faktury.

Wasze terminy płatności i ustalenia nie mają większego znaczenia oprócz w zakresie ustalenia wysokości odsetek:

” Jeżeli strony transakcji handlowej, z wyłączeniem podmiotu publicznego będącego podmiotem leczniczym, przewidziały w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel może żądać odsetek ustawowych po upływie 30 dni, liczonych od dnia spełnienia swojego świadczenia i doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, do dnia zapłaty, ale nie dłużej niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.” – art. 5 ustawy.

Nadto zgodnie ze zmianą art. 7 – Termin zapłaty określony w umowie nie może przekraczać 60 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, chyba że strony w umowie wyraźnie ustalą inaczej i pod warunkiem że ustalenie to nie jest rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela- bełkot prawniczy który wprowadza przedsiębiorców w błąd bo odsetki ustawowe są niezależne od 'terminów’ płatności w fakturach, umowach.

Z kolei, jeżeli termin zapłaty został określony w umowie niezgodnie z ust. 2 albo ust. 2a art. 7, wierzycielowi, który spełnił swoje świadczenie, po upływie 60 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, przysługują odsetki, o których mowa w ust. 1.”

Bardzo ważne jest to że wierzyciel może odstąpić od umowy albo wypowiedzieć umowę, jeżeli termin zapłaty określony w umowie przekracza 120 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, i został ustalony z naruszeniem przepisu ust. 2. Jeżeli wierzyciel wypowiedział umowę na tej podstawie świadczenia pieniężne przysługujące mu od dłużnika z tytułu już dostarczonych towarów lub wykonanych usług stają się wymagalne w terminie 7 dni od dnia wypowiedzenia umowy. Jeżeli wierzyciel nie otrzyma świadczenia pieniężnego w tym terminie, przysługują mu odsetki, o których mowa w ust. 1.”,

Dla usprawnienia dochodzenia roszczeń, w przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie dnia doręczenia faktury lub rachunku potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi albo gdy faktura lub rachunek zostały doręczone przed dostawą towaru lub wykonaniem usługi, termin zapłaty, o którym mowa w ust. 2, 2a lub 3a albo art. 13 ust. 2 pkt 1 lub 2 art. 7 , jest liczony od dnia otrzymania przez dłużnika towaru lub usługi. – Bardzo ważna zmiana przy dochodzeniu roszczeń, przecz z rejestrami VAT i rejestrami księgowymi oraz argumentami odbiorców że faktury nie otrzymali w konkretnej dacie!

5. Dodatkowe wynagrodzenie.

Pamiętajmy że nie tylko odsetki są należne w przypadku płatności po 30 dniach (niezależnie od waszych 'ustaleń’.

Wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, bez wezwania, rekompensata za koszty odzyskiwania należności, stanowiąca równowartość kwoty:
1) 40 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5000 złotych;
2) 70 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa niż 5000 złotych,
ale niższa niż 50 000 złotych;
3) 100 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest równa lub wyższa od
50 000 złotych. (Równowartość kwoty rekompensaty, o której mowa w ust. 1, jest ustalana przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne).

Można próbować dochodzić tych kwot od każdej odrębnej faktury – 40 faktur… 4.000 euro – aczkolwiek sądy bardzo często naruszają te przepisy.

6. Raty.

Pamiętajmy o regulacjach dotyczących płatności w ratach – strony transakcji handlowej mogą ustalić w umowie harmonogram spełnienia świadczenia pieniężnego w częściach, pod warunkiem że ustalenie takie nie jest rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela.

Po zmianach, definicja razącej nieuczciwości ulega zmianie – wpływa na to właściwość towaru lub usługi, które są przedmiotem transakcji handlowej, w szczególności czas zwykle potrzebny na zbycie towaru przez dłużnika na rzecz osób trzecich, lub dostosowanie harmonogramu dostawy towarów lub wykonania usługi w częściach do harmonogramu spełniania odpowiadających im części świadczenia pieniężnego.

Na dłużniku spoczywa ciężar dowodu, że termin zapłaty dłuższy niż 60 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi nie jest rażąco nieuczciwy wobec wierzyciela.

Ustalenia, że termin zapłaty był rażąco nieuczciwy wobec wierzyciela wierzyciel może żądać przed upływem 3 lat od dnia, w którym nastąpiła zapłata lub w którym zgodnie z ustawą powinna nastąpić zapłata.

Dalej idąc – zrzeczenie się roszczenia o ustalenie, że termin zapłaty jest rażąco nieuczciwy wobec wierzyciela, jest nieważne. – niektóre sieci handlowe zawierają bezwzględnie nieważne postanowienia w tym zakresie!

7. Obejście ustawy.

W kontekście ostatniej uwagi, wskażę że większość umów handlowych sieci handlowych zawierają nielegalne postanowienia o terminach płatności.

Pamiętajmy że postanowienia umowy wyłączające lub ograniczające\uprawnienia wierzyciela lub obowiązki dłużnika, o których mowa w art. 5, art. 6 ust. 1, art. 7 ust. 1 i 3, art. 8 ust. 1, 4 i 4a, art. 10, art. 11 i art. 12 ustawy, lub mające na celu obejście tych przepisów, są nieważne, a zamiast nich stosuje się przepisy ustawy. Zamiast postanowień umowy ustalających termin zapłaty stosuje się ustawy.

Zawarte przez strony transakcji handlowej umowy niebędące transakcjami handlowymi mające na celu obejście ustawy są nieważne. Dotyczy się to tez postanowień umowy będącej transakcją handlową mających na celu obejście ustawy.

Wasze umowy są prawdopodobnie nieważne!

8. Donieś na siebie.

Duże podmioty będą musiały rządowi informować o stosowanych terminach zapłaty… to problem dla ich prawników i nie pomogę im wyjaśnieniami pod odpowiedzialności karną!

9. Przepisy karzące.

W kontekście pkt. 8 –  Zakazane jest nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych przez duże podmioty, niebędące podmiotami publicznymi.

Nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych przez podmiot, o którym mowa w art. 2, niebędący podmiotem publicznym, ma miejsce w przypadku, gdy w okresie 3 kolejnych miesięcy suma wartości świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie przez ten podmiot wynosi co najmniej 2 000 000 złotych.

Postępowanie w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych, zwane dalej „postępowaniem”, prowadzi Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Postępowanie wszczyna się na podstawie zawiadomienia lub z urzędu (patrz wyżej).

Zawiadomienia są anonimowe!

Kary są znaczące dla opóźnionych płatności!

10. Wejście w życie ustawy.

Do transakcji handlowych zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe ale są to bardzo skomplikowane przepisy bo przepisy ustaw zmienianych w art. 2 i art. 7, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, mają zastosowanie do transakcji handlowych w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 10, w przypadku których termin zapłaty upływa po dniu 31 grudnia 2019 r.

Proszę o kontakt w sprawie terminów!

Kodeks postępowania cywilnego.

1. Tymczasowe zabezpieczenie.

Bardzo ważna zmiana:

Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia uważa się za uprawdopodobniony, gdy żądającym zabezpieczenia jest powód dochodzący należności zapłaty z tytułu transakcji handlowej w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, w przypadku gdy wartość tej transakcji nie przekracza siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych, a dochodzona należność nie została uregulowana i od dnia upływu terminu jej płatności upłynęły co najmniej trzy miesiące i postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia może wydać także referendarz sądowy.

Nie ma więc obowiązku wykazania interesu prawnego (duże utrudnienie w innych rodzajach działalności).

2. Podstawy nakazu zapłaty.

Można m.in. złożyć pozew o nakaz zapłaty na podstawie dowodu spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego.

Podatki.

Znowu bardo ważna zmiana – W przepisach dotyczących podatków dochodowych wprowadzone zostały rozwiązania dotyczące 'złych długów’ jak w przypadku VAT.

Czyli m.in. podstawa opodatkowania może być zmniejszona o zaliczaną do przychodów należnych wartość wierzytelności o zapłatę świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 4 pkt 1a ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom, która nie została uregulowana lub zbyta.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Bardzo istotna zmiana w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Art. 3 ust. 2 ustawy otrzymuje brzmienie:
„2. Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa,
fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama, organizowanie systemu sprzedaży lawinowej, prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym oraz nieuzasadnione wydłużanie terminów zapłaty za dostarczane towary lub wykonane usługi.”

Nadto pojawia się nowy przepis, art. 17 g.

„Art. 17g. Czynem nieuczciwej konkurencji jest nieuzasadnione wydłużanie terminów zapłaty za dostarczone towary lub wykonane usługi, polegające w szczególności na:
1) naruszeniu przepisów ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 118 i 1649);

2) rażącym odstępstwie od dobrych praktyk handlowych, które narusza zasadę działania w dobrej wierze i zasadę
rzetelności;

3) niedostosowaniu do harmonogramu dostawy towarów lub harmonogramu wykonania usługi;

4) nieuwzględnieniu właściwości towaru lub usługi, które są przedmiotem umowy.”.

Myślę że moja praktyka rozwinie się w związku z tą zmianą.

Zmiana jest bardzo ważna dla dostawców i odbiorców towarów!

Prawo konkurencji.

UOKiK będzie raportował rządowi o zatorach w różnych sektorach w związku ze zmianami w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów jak i tez stosował ustawę z urzędu (patrz powyżej).

Inne zmiany różnych ustaw są mniej istotne.

Informacje:

Tekst (Sejm)

Czysty tekst

Wiadomości handlowe

Komunikat UOKiK

Radio Zet

KPMG

Portal księgowych

Prawo.pl

Infor

Podatki.biz