Sąd Najwyższy I CSK 147-12-1

Wyrok zawiera istotne wskazówki w kwestii braku potrzeby wykazania utrudniania dostępu do rynku:

„Zasadnym okazał się również zarzut błędnej wykładni art. 15 ust. 1 pkt 4  u.z.n.k. wskutek przyjęcia przez Sąd odwoławczy, że przesłanka „utrudniania innym przedsiębiorcom dostępu do rynku” musi być w procesie wykazana, podczas,  gdy zdaniem strony skarżącej jest ona objęta domniemaniem. Sąd Apelacyjny  uznał bowiem, że w sprawie tej nie sposób poczynić koniecznego ustalenia,  że jeden przedsiębiorca utrudniał drugiemu dostęp do rynku (s. 22 uzasadnienia),  ponieważ w jego ocenie powód nie zdołał jednak udowodnić takiego właśnie  zachowania pozwanego przez pobieranie innych niż marża handlowa nienależnych  opłat, jako niebędących zapłatą za konkretne usługi (s. 26 uzasadnienia).

Konstrukcja art. 15 ust. 1 pkt 1-5 u.z.n.k. dowodzi, że ustawodawca wskazał  jedynie przykładowo na postacie takich zachowań, których wystąpienie w stanie  faktycznym sprawy przesądza o utrudnianiu innym przedsiębiorcom dostępu  do rynku, które to zachowanie jest jednym z czynów nieuczciwej konkurencji.  Jeżeli więc stan faktyczny sprawy wypełnia hipotezę normy wynikającej z art. 15  ust. 1 pkt 1-5 u.z.n.k. to nie jest konieczne dodatkowo wykazywanie,  że w następstwie któregokolwiek z zachowań określonych w pkt 1-5 tego przepisu  doszło do utrudniania innym przedsiębiorcom dostępu do rynku.”

Oraz w kwestii swobody umów:

„Nie można oczywiście wykluczać takiej sytuacji, w której strony skutecznie  zastrzegły umową postanowienia w przedmiocie świadczenia przez kupującego  na rzecz sprzedawcy usług dodatkowych za odrębnym wynagrodzeniem.  Jeśli z ustalonego stabilnie stanu faktycznego wynikałoby, że takie usługi zlecone  przez sprzedawcę zostały bezspornie faktycznie wykonane przez kupującego  na rzecz sprzedawcy i to w zakresie i w sposób określony zgodnie z umową stron,  to wówczas dopiero wynagrodzenie zapłacone w wysokości ekwiwalentnej za rzeczywiście spełnione świadczenie niepieniężne nie będzie stanowić innej niż marża handlowa opłaty za przyjęcie towaru do sprzedaży.”

I w kwestii ciężaru dowodu:

„Ciężar dowodu rzeczywistego wykonania tych usług na rzecz powódki spoczywa zgodnie  z art. 6 k.c. na stronie pozwanej, która z faktu ich rzeczywistego spełnienia wywodzi skutek prawny w postaci uzyskania należnego jej wynagrodzenia, a nie bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a więc w konsekwencji bezzasadności skierowanego przeciwko niej powództwa, wobec braku przesłanki określonej w art. 18 ust. 1 pkt 5 u.z.n.k.”